මෙම පොහොය දිනය ජනවාරි මාසයේ පළමු පුර පසළොස්වක පොහොය දින සමරනු ලබන අතර එය බුදුන් වහන්සේගේ පළමු ලංකාගමනය සනිටුහන් කරයි.
බුද්ධත්වයට පත්වී නවවන මාසයේ ගෞතම බුදුරදුන්ගේ ප්‍රථම ලංකාගමනය සනිටුහන් කරන බැවින් මෙය ශ්‍රී ලාංකිකයන් සඳහා දින දර්ශනයේ ප්‍රධාන ආගමික හා ඓතිහාසික දිනයකි.
බුදුන් වහන්සේ ප්‍රථම වරට ශ්‍රී ලංකාවේ ඌව පළාතේ මහියංගනයට වැඩම කළේ මීට වසර 2500 කට පමණ පෙරය. ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණි ග්‍රන්ථ වන මහාවංශය සහ දීපවංසය අනුව බුදුන් වහන්සේ වැඩම කළේ දිවයිනේ ප්‍රධාන ගෝත්‍ර දෙක අතර ඇති වූ සටන් අවසන් කිරීමට ය.
බුදුන් වහන්සේ වැඩම කරන විට ගෝත්‍රිකයන්ට ධර්මය දේශනා කලහ. බණ ඇසීමෙන් පසු ගෝත්‍රිකයෝ එකිනෙකා සමඟ සටන් කිරීම අත්හැර එකිනෙකාට ගෞරවයෙන් ගෞරව කිරීමට පටන් ගත්හ.
එම දේශනාවලින් පැහැදුණු ප්‍රදේශයේ සුමන සමන් දෙවියන් බුදුරදුන්ට තම සිරිපතුල් සටහන සමනල කඳු මුදුනේ තබන ලෙස ආරාධනා කළේය. දුරුතු පොහොය සමනල කන්දට බුදුන් වහන්සේගේ ශ්‍රී පාද ලාංඡනය වැඳ පුදා ගැනීම සඳහා තෙමසක වන්දනා වාරයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරයි.
පා සලකුණ පිළිබඳ හැඟීම වෙනත් ආගම්වලට පූජනීයයි. හින්දු සම්ප්‍රදායට අනුව, එය ශිවගේ පා සටහන යැයි සිතන අතර සමහර ක්‍රිස්තියානීන් එය ආදම්ගේ පා සටහන යැයි සිතති, එම නිසා කන්ද ‘ආදම්ගේ කඳු මුදුන’ ලෙසද හැඳින්වේ.
කොළඹ සිට සැතපුම් හතක් පමණ දුරින් පිහිටි කැලණියේ පිහිටි බෞද්ධ විහාරස්ථානයක් වන රජ මහා විහාරයේ ද දර්ශනීය පෙරහැරකින් (පෙරහැර) පොහොය සමරනු ලබයි. පෙර පුර පසළොස්වක පොහොය දිනයේදී දහස් සංඛ්‍යාත නරඹන්නන් ආකර්ෂණය කර ගනිමින් පැවැත්වෙන මෙම පෙරහර නර්තන ශිල්පීන් සහ සතුන් සහභාගී වන අතර එය පසුකර යාමට පැය දෙකකට වඩා ගත විය හැකිය. සමහර අවුරුදුවල ජනවාරි මාසේ පුර හඳ දෙකක් එනවා. එවැනි වර්ෂවල (2018 මෑත උදාහරණය) දෙවන පුර පසළොස්වක පොහොය අධි (සිංහල: අර්ධ) දුරුතු පොහොය ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර මෙය පෙරහැර පැවැත්වෙන දිනය වනු ඇත.
සාමාන්‍යයෙන් පොහොය දිනවල කඩ සාප්පු සහ ව්‍යාපාරික ස්ථාන වසා තබන අතර මත්පැන් සහ මස් අලෙවිය තහනම් වේ.
