අද (15) ඉරිදා නේපාල ගුවන් අනතුරින් පුද්ගලයන් 40 ස් දෙනෙකු මිය ගොස් තිබෙන බව නේපාල හමුදා ප්‍රකාසහ්යෙකු පැවසීය. ඒ නේපාලයේ ගලවා ගැනීමේ සේවකයන් සිය ගනනක් කඳු බෑවුමේ කඩා වැටුණු ස්ථානය පිරික්සීමේදී ය. ගලවා ගැනීමේ සේවකයන්ගේ ප්‍රකාශක ක්‍රිෂ්ණා භණ්ඩාරි පැවසුයේ තවත් සිරුරු සොයාගැනීමට බලාපොරොත්තු වන බවයි. එසේම එම ගුවන් යානය කැබලි වලට කැඩී ගොස් තිබේ.
යෙටි ගුවන් සේවයේහි ප්‍රකාශක සුදර්ශන් බර්ටවුලා පැවසුවේ මගින් 68 ක් සහ කාර්ය මණ්ඩලය 4 දෙනෙකු සමග 72 ක් එහි සිටි බවයි. ඒ අනුව යානයේ සිටි විදේශීය ජාතිකයින් අතර: එක් ඕස්ට්‍රේලියානුවෙක්, එක් ප්‍රංශ ජාතිකයෙක්, එක් ආර්ජන්ටිනා ජාතිකයෙක්, රුසියානුවන් හතර දෙනෙක්, ඉන්දියානුවන් පස් දෙනෙක්, දකුණු කොරියානුවන් දෙදෙනෙක් සහ අයර්ලන්තයේ එක් පුද්ගලයෙක් ඇතුළත් විය.
බර්ටවුලා පවසන පරිදි දිවි ගලවා ගත් පුද්ගලයන් සිටින්නේදැයි වාර්තා වී නැත. මධ්‍යම නේපාලයේ පැරණි සහ නව Pokhara ගුවන් තොටුපල අතර යානය කඩා වැටී ඇත. සුන්බුන් ගිනිගෙන ඇති අතර ගලවා ගැනීමේ සේවකයින් ගින්න නිවා දැමීමට උත්සාහ කරමින් සිටින බව ප්‍රාදේශීය නිලධාරි ගුරුදුත්ත ධකල් පැවසීය.
“ප්‍රතිචාර දැක්වූවන් දැනටමත් එහි පැමිණ ගින්න මැඩපැවැත්වීමට උත්සාහ කර ඇත,” ධකල් පැවසීය. “සියලුම ආයතන දැන් අවධානය යොමු කර ඇත්තේ පළමුව ගින්න මැඩපැවැත්වීම සහ මගීන් බේරා ගැනීමයි.”
ද්විත්ව එන්ජින් සහිත ATR 72 ගුවන් යානය Yeti Airlines විසින් මෙහෙයවන ලද අතර හිමාලය රටේ අගනුවර වන Kathmandu සිට පියාසර කරන බව ගුවන් තොටුපල නිලධාරියෙක් පැවසීය. අනතුර පිළිබඳ පුවත වාර්තා වීමෙන් පසු රටේ අගමැති පුෂ්ප කමල් දහාල් හදිසි කැබිනට් රැස්වීමක් කැඳවා ඇත.
නේපාලයේ ගුවන් කර්මාන්තය මෑත වසරවලදී වේගයෙන් වර්ධනය වී ඇති අතර, ළඟා වීමට අපහසු ප්‍රදේශ අතර මෙන්ම විදේශීය කඳු නගින්නන් සහ කඳු නගින්නන් අතර භාණ්ඩ හා මිනිසුන් රැගෙන යමින් පවතී.
නමුත් ප්‍රමාණවත් පුහුණුවක් සහ නඩත්තුවක් නොමැතිකම හේතුවෙන් එය දුර්වල ආරක්ෂාවකින් පීඩා විඳිති. යුරෝපා සංගමය සිය ගුවන් සීමාවෙන් සියලුම නේපාල ගුවන් යානාවලට ආරක්ෂාව සලසා දීම තහනම් කර ඇත.
දක්ෂ ගුවන් නියමුවන්ට පවා අභියෝගයක් වන ප්‍රවේශයන් සහිත හිමෙන් වැසි ගිය කදු මුදුන්වලින් වටවී ඇති ලොව දුරස්ථ සහ උපක්‍රමසීලී ධාවන පත කිහිපයක්ද හිමලායානු රට සතුය.
ගුවන් යානා ක්‍රියාකරුවන් පවසන්නේ නේපාලයට නිවැරදි කාලගුණ අනාවැකි සඳහා යටිතල පහසුකම් නොමැති බවයි, විශේෂයෙන් අතීතයේ මාරාන්තික අනතුරු සිදු වූ අභියෝගාත්මක කඳුකර භූමි සහිත දුෂ්කර ප්‍රදේශවල.
කඳුකරයේ කාලගුණය ද ඉක්මනින් වෙනස් විය හැකි අතර, එවිට වෙනස් පියාසර තත්ත්වයන් නිර්මාණය කරයි.
රොයිටර් සහ ඒජන්ස් ප්‍රංශ-ප්‍රෙස් මෙම වාර්තාවට දායක විය
නේපාලයේ ගුවන් අනතුරු ඉතිහාසය
2022 මැයි : තානේ සිට ඉන්දියානුවන් හතර දෙනෙකු ඇතුළු පුද්ගලයින් 22 දෙනෙකු සමඟ ටාරා ගුවන් යානයක් මැයි 29 ඉරිදා නේපාලයේ කඳුකර මස්ටැන්ග් දිස්ත්‍රික්කයට කඩා වැටුණි. දින තුනකට පසු අඟහරුවාදා යානයේ සිටි සියලුම පුද්ගලයින්ගේ සිරුරු ගොඩ ගන්නා ලදී. නේපාල රජයේ විමර්ශන වාර්තාවේ නිගමනය වූයේ අයහපත් කාලගුණය සිද්ධියට හේතු වන්නට ඇති බවයි.
2019 පෙබරවාරි: වළාකුළු පිරි කාලගුණය තුළ කත්මණ්ඩු වෙත ආපසු යාමට උත්සාහ කිරීමේදී එයාර් රාජවංශයේ හෙලිකොප්ටරයක් කන්දකට කඩා වැටුණි. සිද්ධියෙන් මියගිය මගීන් හත් දෙනා අතර නේපාලයේ සංචාරක අමාත්‍ය රබීන්ද්‍ර අධිකාරි ද වේ. ඉන්ධන ටැංකිය ස්ථානගත කිරීම සහ මගීන්ගේ වැරදි ආසන විධිවිධාන හේතුවෙන් බර අසමතුලිතතාවය වැනි මෙහෙයුම් ක්‍රියා පටිපාටි උල්ලංඝනය වී ඇති බව විමර්ශනයේ මූලික වාර්තාවෙන් කියැවිණි.
මාර්තු 2018: 2018 මාර්තු 12 වන දින, මගීන් 67 දෙනෙකු සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ සිව් දෙනෙකු රැගත් US-Bangla ගුවන් සේවයක් කත්මණ්ඩු හි ත්‍රිභුවන් ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළේදී කඩා වැටීමෙන් පුද්ගලයන් 49 දෙනෙකු මිය ගියහ. ඩකා සිට ආපසු පැමිණෙන ගුවන් යානය ගොඩබෑමේදී ධාවන පථයෙන් ඉවතට පැන ගිනි ගැනීමකට ලක්ව ගුවන් තොටුපළ අසල පාපන්දු පිටියකට කඩා වැටී පසුව පුපුරා ගියේය. පරීක්ෂණයට පත් කළ කොමිසමක් නිගමනය කළේ අනතුරට හේතුව ගුවන් නියමුවාගේ නොමග යැවීම විය හැකි බවයි.
2016 පෙබරවාරි: පුද්ගලයන් 11 දෙනෙකු සමඟ එයාර් කෂ්ඨමණ්ඩප් ගුවන් යානයක් නේපාලයේ කලීකොට් දිස්ත්‍රික්කයේදී කඩා වැටුණි. සිද්ධියෙන් කාර්ය මණ්ඩලයේ දෙදෙනෙකු මිය ගිය අතර මගීන් නව දෙනාම තුවාල ලබා ඇත.
2015 මැයි: එක්සත් ජනපද නාවික හමුදා බලඝණයක් ජාතියේ චාරිකොට් ප්‍රදේශයේදී කඩා වැටී එහි සිටි 8 දෙනාම මිය ගියේය. එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් හය දෙනෙකු සහ නේපාල සොල්දාදුවන් දෙදෙනෙකු සමඟ UH-1Y Huey, භූමිකම්පා දෙකකින් විපතට පත් වූවන්ට ආධාර සැපයීමේ මෙහෙයුමකදී අතුරුදහන් විය.
2012 මැයි: 2012 මැයි මාසයේදී පුද්ගලයින් 21 දෙනෙකු සමඟ ඩෝනියර් ගුවන් යානයක් උතුරු නේපාලයේ කඳු මුදුනකට ඉහළ උන්නතාංශ ගුවන් තොටුපළකට ගොඩබෑමට උත්සාහ කිරීමේදී මිය ගිය පුද්ගලයන් 15 දෙනා අතර ඉන්දීය වන්දනාකරුවන් 13 දෙනෙකු ද විය. මෙම යානය Pokhara ගුවන් තොටුපලේ සිට Jomsom ගුවන් තොටුපළ දක්වා පියාසර කරමින් තිබුණි.
සැප්තැම්බර් 2011: එවරස්ට් කන්ද වටා දර්ශන නැරඹීම සඳහා සංචාරකයින් රැගෙන යමින් සිටි බුද්ධා එයාර් විසින් මෙහෙයවන ලද බීච්ක්‍රාෆ්ට් 1900 ඩී යානයක් කන්දක ගැටීම. ඉන්දියානුවන් 10 දෙනෙකු ඇතුළුව යානයේ සිටි 19 දෙනාම මිය ගියහ. අයහපත් කාලගුණික තත්ත්වය අනතුරට හේතු වී ඇති අතර, කඩාවැටීමේදී කත්මන්ඩු ගුවන්තොටුපළ සහ ඒ අවට ප්‍රදේශය ඝන මෝසම් වලාකුළුවලින් වැසී තිබීමයි.
2006 සැප්තැම්බර්: ශ්‍රී එයාර් හෙලිකොප්ටරයක් නැගෙනහිර නේපාලයේ වරලත් ගුවන් යානයක් මත කඩා වැටීමෙන් කාර්ය මණ්ඩලය ඇතුළු එහි සිටි මගීන් 24 දෙනාම මිය ගියහ. හෙලිකොප්ටරය සංරක්ෂණ ඉසව්වකින් ආපසු එන ස්වභාවධර්මය සඳහා වූ ලෝක ව්‍යාප්ත අරමුදලේ ගවේෂණ චාරිකාවක් විය.
ජූනි 2006: කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයින් ඇතුළු මගීන් හය දෙනෙකු සමඟ Yeti ගුවන් යානයක් බිමට කඩා වැටුණි.
2001 නොවැම්බර්: බටහිර නේපාලයේ ගුවන් යානයක වරලත් හෙලිකොප්ටරයක් කඩා වැටුණි. සිද්ධියෙන් මියගිය හය දෙනා අතර නේපාලයේ ප්‍රෙක්ෂ්‍යා ෂා කුමරිය ද වේ.
2000 ජූලි: රාජකීය නේපාල ගුවන් සමාගම විසින් මෙහෙයවන ලද Twin Otter ගුවන් යානයක් Dhanghadhi ගුවන් තොටුපළ වෙත යමින් සිටියදී අනතුරට පත් විය. අනතුරින් මගීන් 22ක් සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ තිදෙනෙක් මිය ගියහ.
ජුලි 1993: එවරස්ට් එයාර් විසින් මෙහෙයවන ලද ඩෝනියර් ගුවන් යානයක් නේපාලයට ආසන්න චුලේ ගෝප්ටේ කඳුකරය අසලදී කඩා වැටුණි. කාර්ය මණ්ඩලයේ තිදෙනාම සහ මගීන් 16 දෙනෙක් මිය ගියහ.
සැප්තැම්බර් 1992: පකිස්තාන ජාත්‍යන්තර ගුවන් සේවය විසින් මෙහෙයවන ලද එයාර්බස් A300 යානයක් කත්මණ්ඩු ගුවන් තොටුපළට ගොඩබෑමේදී කඩා වැටී එහි සිටි 167 දෙනාම මිය ගියේය. ගුවන් යානය කරච්චි හි ජින්නා ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළේ සිට පැමිණෙමින් සිටියදී කත්මන්ඩු ගුවන් තොටුපළට කිලෝමීටර් 11 ක් පමණ පෙර තිබූ අවසන් කඳු මුදුනේ ගැටී ඇත.
1992 ජූලි: තායි එයාර්වේස් විසින් මෙහෙයවන ලද එයාර්බස් 310 යානයක් කත්මණ්ඩු නුවරදී කඩා වැටී එහි සිටි මගීන් 99 සහ කාර්ය මණ්ඩලය 14 දෙනා මිය ගියේය. අධික මෝසම් වර්ෂාව අතරතුරදී යානය කත්මණ්ඩු නුවරට කිලෝමීටර් 37ක් උතුරින් පිහිටි කන්දක ගැටී ඇත. පරීක්ෂණයට අනුව යානයේ පියනෙහි සුළු දෝෂයක් ඇති වූ අතර අයහපත් දේශගුණික තත්ත්වයන් තුළ ගුවන් ගමනාගමන පාලකවරයා සමඟ වැරදි සන්නිවේදනයක් හේතුවෙන් නියමුවා දැඩි මානසික පීඩනයකට ලක්ව සිටියේය.
1969 ජූලි: රාජකීය නේපාල ගුවන් සමාගම විසින් ධාවනය කරන ලද ගුවන් යානයක් සිනාරා ගුවන් තොටුපළ වෙත ගමන් කරමින් සිටියදී අනතුරට ලක්වීමෙන් මගීන් 31 ක් සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ හතර දෙනෙක් මිය ගියහ.