ඕනෑම රාජ්‍යක මෙන්ම ආයතනයක හෝ ප්‍රජාවක පරිපාලනය බිඳ වැටීම සිදු වන්නේ එහි පරිපාලන ප්‍රධානියා තම කොටස නොදන්නා කම නිසාය. ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය පරිපාලනයේ ඉහළින්ම තිබෙන්නේ රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශයයි අනෙකුත් සියළු අමාත්‍යාංශ පවතින්නේ එම ආයතනයට යටින් වන අතර, ඉහළම රාජ්‍ය නිලධාරියා ලෙස ජනාධිපති ලේඛම්වරයාගෙන් පසුව සිටින්නේ රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශ ලේඛම්වරයා ය. ඔහුත් නීතිය නොදත් මෙන්ම පාලනයෙන් අකාර්යක්ෂම , අදක්ෂ පුද්ගයෙක් නම් සමස්ථ රාජ්‍ය පරිපාලනයම බිඳ වැටේ.
ඔහුගේ එවන් අකාර්යක්ෂම, අදක්ෂ නීතිවිරෝදී ක්‍රියා කිහිපයක්ම පසුගිය සති කිහිපයේ වාර්තා විය. ඔහු රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා ලෙස පත් වී දිනවලින් ගත් විට හරියටම ඊයේට (04) දින 35 කි. එම දින 35 ට , ඔහුගේ අකටයුතු කම් 4 ක් වාර්තා වීම යනු රාජ්‍ය පරිපාලන නිලධාරීන්ගේ කණ කොකා හැඬිම ආරම්භ වී ඇති බව ඇඟවීමකි. ඉන් කියවෙන ප්‍රධාන කරුණ නම්, ඔහුගෙන් උගත් සියළුම රාජ්‍ය පරිපාලන නිලධාරීන්ද ඔහුගේම පාරේම ගොස් ඇති බවත්, ඔවුන් නුගත්, අදක්ෂ, දුෂිතයන් බවත්, යහපත්, දක්ෂ නීතිගරුක නිලධාරීන්ට තම රාජකාරිය නිසි ලෙස ඉටුකිරීමට ඉහළින් සිටින නිළධාරීන් ඉඩ නොදෙන බවත්, නිසි ලෙස රාජකාරිය සිදු කරන නිලධාරීන්ට දැඩි පීඩනයකට ලක්වීමට සිදුවන බවත්ය.
වර්තමාන රාජ්‍ය පරිපාලන ලේකම්ගේ පළමු අනාගැනිල්ල ආරම්භ වන්නේ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ වැලිගෙපොල සහ ඕපනායක ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන් විසින් දියවඩන නිළමේවරයාට, සහ රත්නපුර දිස්ත්‍රික් දේශපාලන නායකයෙකුගේ සහ නාමික භික්ෂූන් කිහිප දෙනෙකුගේ අවශ්‍යතාවයට සරිලන ලෙස බොල්තුඹේ සමන් දේවාලයට බස්නායක නිළමේවරයා පත් නොකිරීමේ සිද්ධියයි. ඔවුන්ට අවශ්‍ය පුද්ගලයා තෝරා පත් නොකලහොත් රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ සියළුම ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු මාරු කරන බව ඔවුන් ප්‍රකාශ කල බව අප එම කාලයේම වාර්ථා කලේය. කෙසේ නමුත් ඉදිරියේ පැවැත්වෙන රත්නපුර මහා සමන් දේවාලයේ නිලවරණයට ද එම කණ්ඩායම තම පුද්ගලයා ඉදිරිපත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇති අතර රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයෙන් ඔවුන්ට අවශ්‍ය වන්නේ ඡන්ද දෙකකි. එම ඡන්ද දෙක රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයෙන් ඉවත් කලවිට ඔවුන්ට ඉබේටම ජයග්‍රහණය ලැබේ. ඒ වෙනුවෙන් මේ වන විට එම ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු දෙදෙනාම රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශයේ සංචිතයට කැඳවා තිබේ. එම ලිපිය මේවන විට නිකුත් කර තිබේ.
එම ස්ථාන මාරු දෙකද රාජ්‍ය පරිපාලන නීතීන් උල්ලංඝණය කරමින් නිකුත් කර තිබේ. ඒවා මොනවාදැයි යන්න ලිවීමට අප හදිසි නොවන්නේ එම ලේකම්වරු දෙදෙනාම යුක්තිය පතා අධිකරණයට ගොස් තිබෙන බැවින් සහ රාජ්‍ය පරිපාලන ලේකම්වරයාට එරෙහිව ඔහුගේ නමට අලාභ ඉල්ලමින් නඩුවක් පැවැරීමට කටයුතු සිදුවෙමින් පවතින බවද විශ්වාස කටයුතු ආරංචි මාර්ග සඳහන් කරන බැවිනි. එසේම මෙම ස්ථාන මාරුකිරීම් දේශපාලන පලිගැනීමක් ලෙස සිදුව තිබෙන බැවින් රත්නපුර දිස්ත්‍රික් රාජ්‍ය නිලධාරීන් ද එයට එරෙහි වෙමින් සිටී. ඊට අමතරව ගම්මාන කිහිපයක ජනතාව ද මහජන උද්ඝෝෂණයකට සුදානම් වෙමින් සිටී.
ඉන් අනතුරුව ඔහු හොඳටම නා ගත්තේ මහනුවර උඩපලාත ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයාගේ ස්ථාන මාරුවයි. ඔහු එයින් ඇදගෙන නා ගත්තා පමණක් නොව අවසානයේ ස්ථාන මාරුව අවලංගු කරන ලදී. ඊටත් අමතරව එම ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරිය ද මේ වන විටත් නඩුවක් පැවරීමට අවශ්‍ය කටයුතු සකසා තිබෙන බවද වාර්තා වේ.
ඒ අතරතුර තවත් ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයෙක් සංචිතයට කැඳවා තිබේ. ඒ නාවලපිටිය පස්බාගේ ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයා ය. එයට එරෙහිවද මහජන උද්ඝෝෂණයක් පැවතුනේ පසුගිය සතියේය. ඔහුගේ ස්ථානයට පැමිණෙන ලේකම්වරයාට ඉඩ දී ඔහු යා යුතු වුවත්, ඔහුට ස්ථානයක් ලබා නොදී සංචිතයට කැඳවා අපහසුතාවයට ලක් කිරීම වරදකි.
රාජකාරිය බාරගෙන දින 35 ක් ඇතුලත ඔහුගේ අදක්ෂ බව, නීතිවිරෝදී බව, නීතිය පමණක් නොව ඔහුට අයත් ආයතන සංග්‍රහය, මුදල් රෙගුලාසි ආදියවත් නොදන්නා බව පෙන්වා තිබේ. එසේම රත්නපුර සිද්ධියෙන් මෙන්ම, මහනුවර උඩපලාතේ ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයාගේ සිද්ධි වලින්ද පෙනෙන්නේ, ඔහුද දේශපාලනයට අවශ්‍ය ලෙස තම නඟුට වනන්නෙක් බවයි. පස්බාගේ සිද්ධියද දේශපාලන පලිගැනීමක් බව සැක පහල කරයි.
ඒ අතරේ අප දිගින් දිගටම පෙන්වා දුන් සබරගමුවේ අධ්‍යාපනය හා සම්බන්ධ ප්‍රධානතම දුෂිත ස්ථාන අතුරෙන් එකක්වන ඇඹිලිපිටිය මහා විද්‍යාලයේ ගැටළු විසදීමට සබරගමුව පළාත් ලේකම් හෝ අධ්‍යාපන ලේකම්වරුන් අසමත්ව තිබේ. අප මුල සිටම පෙන්වා දුන්නේ ඔවුන් කරන්නේ තම දේශපාලන ඉලක්කයක් වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක වීම පමණක් බැව් මීට මාස කිහිපයකට පෙර සිටම පෙන්වා දුන්නේය. ඔවුන් නොකරන නිසා සබරගමු පළාත් ආණ්ඩුකාර නවීන් දිසානායකට සියල්ලම බැලීමට සිදුව තිබේ. ඔවුන්ගේ දේශාපලන සම්බන්ධකම් සහ කුමන්ත්‍රණ කෙතරම් සංකීර්ණද යන්න සොයා ගත හැකි හොදම ක්‍රමය නම් ඔවුන්ගේ දුරකථන ඇමතුම් පරික්ෂා කිරීමයි. අන්තර්ජාල ඇමතුම්ද දැන් පරික්ෂා කල හැකිය.
කාලාන්තරයක් තිස්සේ රාජ්‍ය පරිපාලන නිලධාරීන් සතුව පැවැති දේශපාලන වන්දනාව නිසා වර්තමාන ජේෂ්ඨ පරිපාලන නිලධාරීන් ට තම න් කරන මහජන රාජකාරිය අමතකව තිබේ. ඔවුන් ඉතාම හොඳින් ඉගෙන ගෙන තිබෙන්නේ වංචාව, දුෂණ ය මෙන්ම විවිධ ආකාරයෙන් මහජන මුදල් ගසාකන්නා ආකාරය සහ ඔවුන්ගේ ඊ ළඟ තනතුරු රැකගැනීම උදෙසා මහජන තනතුර අවභාවිතා කිරීමට බව පැහැදිලිවම මතුවන්නේ මෙවැනි සිද්ධීන් වලිනි. අපගේ අත් දැකීමේ හැටියට නම්, දිස්ත්‍රික් ලේකම් තනතුරු ලබා ගැනීමට පවා රාජ්‍ය පරිපාලන නිලධාරීන් දේශපාලන බලාධිකාරීන් පසුපස වැඳ වැටෙන්නේය. අප සිටින්නේ එවන් රටකය. ඉන් අනතුරුව ඔවුන් රූකඩ සේ හැසිරෙන අතර මහජන පිඩා පසෙක දමා දේශපාලඥයන්ට අවශ්‍ය ලෙස පමණක් ඔවුන් කටයුතු කරන්නේය. එවැනි සිද්ධීන් ද ගණනාවක්ම අප වාර්තා කර තිබේ.
එවන් රටක රාජ්‍ය පරිපාලන ශ්‍රේණියේ දෙවැන්නා වන ( ඉහළින්ම සිටින්නේ ජනාධිපති ලේකම්වරයාය) රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාද වැඩ බැරි ටාසන්වරයෙකු වීම, රටේ මහජනතාවගේ මෙන්ම කණිෂ්ඨ රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ ද පැවැත්මේ තත්වය තව දුරටත් නින්දාසහගත සහ පිඩාකාරී තත්වයට පත්වනු ඇත.
එබැවින් මෙවැනි නින්දා සහගත ලේකම්වරුන්ට එරෙහිව ගත යුතු නිසි ක්‍රියාමාර්ග නොගැනීම රාජ්‍ය සේවය තව දුරටත් නිශ්චිත ආකාරයට පවත්වාගෙන යාම දිනෙන් දින ගැටළු ඇති කරවනු ඇත. දේශපාලඥයන් වෙනස් කලත් රාජ්‍ය රාජ්‍ය නිලධාරීන් වෙනස් කල නොහැක. එබැවින් අප රටේ මෙම දුෂණකාරී, සහ නාස්තිකාරී තත්වයන් වෙනස් කිරීමට නම් රාජ්‍ය සේවයද ප්‍රතිනිර්මාණය විය යුතුමය.
එවිට යහපත් රාජ්‍ය සේවකයන් ආරක්ෂා වන අතර දුෂිත ලෙස කටයුතු කරනා ජේෂ්ඨ රාජ්‍ය පරිපාලන නිලධාරීන්ටත් රාජකාරිය නිසි ලෙසම ඉටුකරගත හැකිවනු ඇත. එසේ වූ විට අප ඉහතින් සදහන් කල, මේ වන විට අසාධාරණයට ලක්ව සිටින ඉහතින් සදහන් කල ප්‍රාදේශීය ලේඛම්වරුන්ට මෙන්ම එම කුලකයන්ට අයත් අනෙකුත් නිලධාරින්ට තම කටයුතු නිසි ලෙස කරගෙන යාමට හැකිවනු ඇත.