ලංකාවෙි පොඩිම හාමුදුරුවෝ අපවත් වෙයි. ආදාහනය හෙට.

අහල දැකලා තියෙනවද බණ්ඩාරනායක මැතිනිය ඇතුළු රාජ්‍ය නායකයෝ පවා ගරු කරපු ලංකාාව් පොඩිම හාමුදුරුවෝ ගැන..

ලංකාවෙි පොඩිම හාමුදුරුවෝ
උස අඩි4යි අඟල් 2යි

ආදාහනය හෙට රත්නපුරේදී

"දවසක් අපේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝයි (හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමි ) මමයි බණ්ඩාරනායක මැතිනිය හමුවෙන්න මහවලතැන්න වලව්වට ගියා.ඒ යන කොට වලව්වේ ස්තොප්පුවේ මේසයක් උඩ නැගලා පුංචි ළමයෙක් කතාවක් පවත්වනවා.තවත් ගැහැණු දරුවෝ දෙන්නෙක් හිනාවේවි ඒ දිහා බලාගෙන ඉන්නවා.ඒ මේසේ උඩ නැගල කකා පවත්වපු ළමයා තමයි අනුර බණ්ඩාරනායක.බිම හිනාවේවි හිටියේ සුනේත්‍රා නෝනයි, චන්ද්‍රිකා නෝනයි.අපේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ දැකල අනුර බණ්ඩාරනායක මේ⁣සෙන් බිමට පැන්නා.පස්සේ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය ආවම අනුරව පෙන්නලා නායක හාමුදුරුවෝ කිව්වා මෙයානම් කවදා හරි තාත්ත වගේ දක්ෂක කථිකයෙක් වෙයි කියලා."

ලංකාවේ වැඩ වෙසෙන පොඩිම ලොකු හාමුදුරුවෝ හෙවත් බුළුගහපිටියේ සුමංගල හිමියෝ සිය ජිවිතයේ රස මතක අවදිකරමින් කියන්නේය.

රත්නපුරේ පොඩි හාමුදුරුවෝ  නමින් ප්‍රකට උන් වහන්සේගේ උස අඩි හතරයි අඟල් දෙකකි.දැන් පොඩි හාමුදුරුවන් ගේ වයස අවුරුදු 70 ඉක්මවා තිබේ.

පොඩි හාමුදුරුවෝ ලෙස හැදින්වුවත් උන් වහන්සේ මේ රටේ ලොකු චරිතයක් පිටුපස සෙවනැල්ල සේ සිටි හිමිනමකි.උන් වහන්සේගේ ගුරු හිමියෝ ලංකාවම හොල්ලපු බුද්ධ පුත්‍රයෙකි.ඒ එාජකිය පණ්ඩිත හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමියෝය.

කෙතරම් වයස වුණත් පොඩි හාමුදුරුවෝ කඩ්සරය.තරුණ හිමිවරුන්ට වඩා වේගයෙන් උන් වහන්සේ වැඩකරති.

  සුමංගල හිමිගේ ජිවිතය කැපවි තිබුණේ හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමි වෙනුවෙනි.

“මම පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ යටතේ පාලි ,සංස්කෘත ඉගෙනගත්තා.මට ඒ කාලයේ ඉඳලම ටයිප් කරන්න පුළුවන්.අපේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ පත්තරවලට ලියන ලිපිමම තමයි ටයිප් කරන්නේ.මුලින්ම උන් වහන්සේ කියන දේ මම කටු සටහන් ගහගන්නනවා.පස්සේ මම ටයිප් කරල පෙන්නුවාම උන් වහන්සේ අඩුපාඩු හදනවා..”

අපේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ අවුරුදු තුනහමාරක් මැගසින් බන්ධනාගාරයේ රිමාන්ඩ් කරලා හිටියනේ රාජ්‍ය විරෝධ් කුමන්ත්‍රණ චෝදනාවකට.ඉතින් ඒ කාලයේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ බලන්න යන්න පාස් දෙකක් දීලා තිබුණා.අපේ මහචාර්ය හේන්පිටගෙදර ඤාණාවාස නාහිමියි මමයි නිතර බන්ධනාගාරයට ගියා පණ්ඩ්ත හාමුදුරුවෝ බලන්න.පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ පොත් ගොඩක් ලියලා තියෙනවා.එයින් පොත් දොළහක්ම ලිව්වේ හිරේදි.ඒවායේ ගොඩක් ක⁣ටුසටහන් ගහලා දුන්නාම මම ටයිප් කරනවා."

ඒ යුගයේ පොඩි හාමුදුරුවෝ  ඤාණසිහ නාහිමියන් බැලිමට බන්ධනාගාරයට එනතුරු බලා සිටින පිරිසක්විය.ඒ ජේලර්වරුන්ය.ඒ පොඩි හාමුදුරුවන් ගෙන් ටොෆි කන්නටය.උන් වහන්සේගේ ගමන් මල්ලෙහි තිබෙන්නේ අන් කිසිවක් නොව ටොෆි අහුරුය.බන්ධනාගාරයේ දි හමුවෙනහැම කෙනෙකුටම පොඩි හාමුදුරුවන් ගෙන් ටොෆියක් වැරදුනේ නැත.

 පොඩි හාමුදුරුවන්ගේ ගමන් මල්ලෙන් ටොෆි රාජ්‍ය නායකයන්ට පවා දැනුදු ලැබෙන්නේය.ජනාධිවරණ සමයේදි රත්නපුරේදි හමුවුට වත්මන් ජනාධිපතිවරයාටද පොඩි හාමුදුරුවන්ගෙන් ටොෆි කිපයක් ලැබුණේයන ගමන් කකා යන ලෙස කියමිනි.

 බොහෝ රාජ්‍ය නායකයෝ පොඩි හාමුදුරුවෝ හොඳාන් හදුනති .ඒ ඤාණසීහ නාහිමි සමගම සිටි නිසාය.බණ්ඩාරනායක මැතිනියද පොඩි හාමුදුරුවන්ට දැක්වුයේ මහත් සුහදජනක ගෞරවයකි.වරෙක රත්නපුර ප්‍රදේශයේ රැස්විමකට පැමිණි ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාස මහතා මුලින්ම සෙව්වේ පොඩි හාමුුදුරුන්වන්ය.

අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාද පොඩි හාමුදුරුවන්ගෙන් ටොෆි ලබන නායකයෙකි.අගමැතිවරයා රත්නපුර ප්‍රදේශයෙන් ගමන් බිමන් යන්නේනම් වෙලාව ඇත්නම් රත්නපුර මුද්දුව පිරිවෙනට ගොඩවැදි පොඩි හාමුදුරුවන් සකසා දෙන තේ උගුරක් බී යෑමට ප්‍රිය කරයි.

කුඩා දරුවෝ පොඩි හාමුදුරුවන්ට බෙහෙවින් ප්‍රියකරති.උන් වහන්සේ කොහේ හෝ වැඩියේනම් මුලින්ම උන් වහන්සේ වටකර ගන්නේ කුඩා සාමණේර හිමිවරුන් හා පොඩි දරුවන්ය.ඒ සෑම කෙනෙකුටම පොඩි  හාමුදුරුවන්ගේ ගමන් මල්ලෙන් ටොෆියක් හෝ බිස්කට් එකක් ලැබෙන්නේය.

"සමහර වෙලාවට දාන ගෙවල්වලට,පාංශුකූලේට ගියාම දායකයෝ මගේ දිහා පුදුමෙන් වගේ බලනවා.මොකද මම අනෙක් හාමුදුරුවෝ අතර උස අඩු නිසා වෙන්න ඇති.."පොඩි හාමුදුරුවෝ සිනාසෙමින් කියන්නේය.

හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමියන් සාහිත්‍යධරයෙකු මෙන්ම ධර්ම දේශකයෙකි.ඒ නිසාවෙන්ම රටපුරා උන් වහන්සේ ධර්ම දේශනාවලට වැඩම කළහ.පොඩි හාමුදුරුවෝ  ඒ අතීතය සිහිපත් කළේ මෙසේය.

“පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ රට වටේම බණ කියන්න යනකොට මමත් උන් වහන්සේ එක්ක යනවා.ගිලන්පස දැහැත්, හැම දෙයක්ම මම වෙන වෙනම අරන් යනවා.පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ පොතක් ලියන්න ශ්ලෝකයක් හදන්න හිතුවොත් ඒකට වෙලාවක් බලන්නේ නැ.මහ රාත්‍රි දෙකතුන වෙනකම්ම පොත් ලියනවා.පත්තරවලට ලිපි ලියනවා.සමහර අය ඤාණසීහ හාමුදුරුවන් ⁣ගේ නම ඇහැව්වත් ළං වෙන්න බයයි.නමුත් උන් වහන්සේ එහෙම සැර කෙනෙක් නොවේ.

සුමංගල හිමිගේ උපන් ගම ඇහැලියගොඩ බුළුගහපිටියයි.එස්.ඒ.ජේමිස් සිංඤ්ඤෝ හා ඩි.පි.රං එතනා දෙමාපියෝය.පියාගේ මුල්ගම වන්නේ නවගමුවයි.සුමංගල හිමියෝ පවුලේ වැඩිමලාය.

” එක දවසක් බුළුගහපිටියේ පිරිවෙනේ පිංකමක් තිබුණා.එදා බණ කිව්වේ හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ.මම අම්මා සමඟ බණ අහන්න ගියා.බණ ඉවරවෙලා මමත් අමමා එක්ක ගිහාල්ලා පණ්ඩිත හාමුදුරුවන්ට වැන්දා.පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ ටික වෙලාවක් මගේ දිහා බලාන ඉඳලා කිව්වා මේ ළමයා මහණ කරන්න හොඳයි කියලා.මමත් ඒකට කැමැති වුණා .පස්සේ අපේ බුළුගහපිටියේ බෝදලේ පන්සලේ ධම්මාලෝක හාමුදුරුවෝයි අපේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝයි බුළුගහපිටියේ පිරිවෙනේදි මාව මහණ කළා.”

සුමංගල පොඩි හාමුදුරුවෝ  පැවිිදිවු දා හරි අපුරු සිදුවිමක් විය.පැවිදි වු දා ගමේ දායකයෝ උන් වහන්සේව පුටුවක හිඳුවාගෙන  ගම පුරාම රැගෙන ගියහ.එදාම රෑ උන් වහන්සේ ධර්ම දේශනයක්ද කළහ.

සුමංගල පොඩි හාමුදුරුවෝ තවත අපුරු විස්තරයක් කළේ මෙසේය.

“එක දවසක් රත්නපුර මුද්දුව පිරිවෙනේ මම බණක් කිව්වා.එතකොට අපේ පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝත් වැඩ සිටියා.මගෙන් බණ අහන්න ගොඩක් සෙනඟ ඇවිත් සිටියා .වැඩියෙන්ම ආවේ මාව බලන්න.මම බණ හමාර කරලා ආවාසයට ආවත් බණ අහන්න ආපු සෙනග ගියේ නැහැ.විශාල පිරිසක් ආවාසය ඉස්සරට ඇවිත් හිටියා.මොකද මොකද මේ කලබලේ කියලා නායක හාමුදුරුවෝ පිරිසගෙන් ඇහැව්වා.අපිට පොඩි හාමුදුරුවෝ බලන්න ඔිනේ කියලා පිරිස කෑගහලා කිව්වා.මම හිටියේ ආවාසය ඇතුලේ.පණඩිත හාමුදුරුවෝ මට කතාකළා.පස්සේ මම ස්තොප්පුවට ආවම පණ්ඩිත හාමුදුරුවෝ මාව උස්සලා එළියේ තිබුණු තැපැල් පෙට්ටිය උඩ තිබ්බා.ආ..දැන් ඇතිතරම් පොඩි හාමුදුරුවෝ බලාගන්න කියලා නායක හාමුදුරුවෝ පිරිසට කිව්වා.”

සුමංගල හිමියන් පොඩි හාමුදුරුවෝ ලෙස ප්‍රකට විම පිටුපසද කතාවක් තිබේ .හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමියන් සුමංගල හිමියන් අමතා ඇත්තේ පොඩි උන්නාන්සේ ලෙසිනි.එය වැඩිහිටි හිමිනමක් කුඩා හිමිවරැන් අමතන ශාසනික සම්ප්‍රදායකි.මෙය අසා සිටි ගමේ දායකයොත් පොඩි හාමුදුරුවන්  ඇමතුවේ පොඩි උන්නාන්සේ කියාය.එය ගිහියන්ට නොගැලපෙන්නකි.ඒ නිසා ඤාණසීහ නාහිමියෝ"පොඩි හාමුදුරුවෝ " යනු⁣වෙන් සුමංගල හිමියන් අමතන්නට පටන් ගත්තේය.ඒ නම ලියාපදිංචි වුනේ එලෙසිනි.

හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමිගේ ලිපි ලේඛන කටයුතු ක්‍රමානුකූලව සිදුවුණේ පොඩි හාමුදුරුවෝ අතිනි.ඒ නිසාවෙන්ම පොඩි හාමුදුරුවෝ ඤාණසීහ නාහිමිගේ පෞද්ගලික ⁣ලේකම් ලෙසද ක්‍රියාකරන්නටවිය.
මෙරට දේශපාලනයේ එක් කාල පරිච්ඡේදයක් මෙහෙයවු නියමුවා වුයේ හේන්පිටගෙදර ඤාණසීහ නාහිමියන්ය.ඒ රටේ තීරණාත්මක බොහෝ සිදුවිම් කකාබහට ලක්වුයේ් සාකච්ජා කළෙත් හේන්පිටගෙදර නාහිමිගේ ප්‍රධානත්වයෙන් රත්නපුර මුද්දුව සිරි සුමන පිරිවෙනේය.
බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ ආණ්ඩුවේ මුල්ම කැබිනට් මණ්ඩලය සකස් කිරිමේ මුලික සාකච්ජාවපැවැක්වුයේද මුද්දුව පිරිවෙනේය.ඒ සෑම අවස්ථාවකම පිරිවෙනට පැමිණෙන රටේ ප්‍රධානින් සංග්‍රහ ලබන්නේ සුමංගල පොඩි හාමුදුරුවන් ගෙනි.

මෙරට වැඩ සිටි ඉහළම පෙළේ සඟරුවන පවා පොඩි හාමුදුරුවන්ට බෙහෙවින් ප්‍රියකළහ.බලංගොඩ ආනන්ද මෛත්‍රය මහනාහිමි, මඩිහේ පඤ්ඤාසීහ මහනාහිමි,කොටුගොඩ ධම්මාවාස මහනාහිමි වැනිප්‍රබල යතිවරු පවා පොඩි හාමුදුරුවන්ට මහත් ලෙංගතුකමක් දැක්වුහ.

රත්නපුරේ පක්ෂ  බේදයෙන් තොරව මැති ඇමැතිවරු පවා පොඩි හාමුදුරුවන්ට ලෙංගතු කමක් දක්වති.ඒ උන් වහන්සේ සෑම කෙනෙකුටම එකසේ ආමන්ත්‍රණය කරන නිසාය.ඒ හැම කෙනෙකුම පොඩි හාමුදුරුවන් ලෙන් ආගන්තුක සත්කාර ලබන නිසාය.කාලයෙන් වැසි ඇති බොහෝ දේශපාලන ඉතිහාස කරුණු දන්නා පොඩි හාමුදුරුවෝත් රත්නපුරේ සලකුණකි.

උන් වහන්සේ දැන් අපවත්වෙලාය. අප උන් වහන්සේට නිර්වාන සුවය පතමු.

ධර්ම ශ්‍රී තිලකවර්ධන
සති අග අරුණ
2021.05.09 ලිපිය උපුටාගෙන පලකරන ලදී..