ලෝකයේ වර්තමාන හමුදාවන් නවීන තාක්ෂනය යොදාගෙන සතුරු හමුදාවල්වලට ප්‍රහාර එල්ලකරද්දී සමස්ත ජීවී පද්ධතියම විනාශයට පත්වේ. ප්‍රහාර එල්ලකරන හමුදාවන් පවා විනාශකරනුයේ ලෝකයේ පැවැත්ම වර්තමාන හමුදාවන් හදුනාගෙන නැත. වර්තමානයේ එසේ වුවත් අතීතයේ ලෝකයේ හමුදාවන් සොබාදහමද මනාව ආරක්ෂා කරගනිමින් සතුරු ආක්‍රමණවලට මුහුණ දී තිබේ. ශ්‍රී ලංකාවද විනාශයට පත්වීම ආරම්භ වන්නේ අතීතයේ ලෝකයේ සිටි ප්‍රබල හමුදාවන් නිසාය. කෙසේ නමුත් එකල දේශය විජාතිකයන්ට පාවා දෙන්නේද මෙරට වැසියන්මය. අතීතයට වඩා වර්තමානය වෙනස්ය. ඒ විශිෂ්ඨ අතීතයේ බිහි උණු ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකු නොදන්නා බලකොටුවක් වන “ සිංහලේ බලන බලකොටුව” ඔබට මෙම වීඩියෝව මගින් දැකගත හැකිය.
මහනුවර රාජධානිය ඉලක්ක කරගත් ආක්‍රමණ රැසක් අලගල්ල කඳුවැටිය ආශ්‍රිතව සිදු විය. කෝට්ටේ සහ සීතාවක රාජධානි සහ යුරෝපීය යටත් විජිත බලවතුන් විසින් බලන කේන්ද්‍ර කර ගනිමින් බොහෝ තීරණාත්මක යුධ ව්‍යාපාර සහ සටන් සිදු විය. 1593 දී සීතාවක හමුදාව සහ 1603 දී පෘතුගීසීන් පරාජය කිරීම වඩාත් කැපී පෙනේ.
පළමුවන විමලධර්මසූරිය රජු විසින් ඉදිකරන ලද බලන බලකොටුවක් පිළිබඳ පළමු විස්තරය 1590 ගණන්වල මැද භාගයේ සිට ඇත. සෙනරත් රජුගේ දුර්වල පාලන සමයේදී පෘතුගීසීන් විසින් බලන (1615-1616 පමණ) අත්පත් කර ගැනීමට සමත් වූ අතර එය ඉදිකර ඇති බව වාර්තා වේ. ලී බලකොටුව. 17 වන සහ 18 වන ශතවර්ෂ වලදී බලන ප්‍රදේශයේ කිසිදු ප්‍රධාන සටන් සිදු නොවූයේ එය ආක්‍රමණික හමුදාවන් හමුවේ අතහැර දැමීම නිසා වන අතර එය විශාල උඩරට උපාය මාර්ගයේ කොටසක් විය – ආක්‍රමණික හමුදාවකට ඇතුළු වීමට ඉඩ දීම සහ ඔවුන්ගේ පසුබැසීම අවහිර කිරීම. බලන ප්‍රදේශයේ බලකොටුවක් පිළිබඳ අවසන් වාර්තාව 1765 දී ලන්දේසීන් බලන ප්‍රදේශයේදී යන්තම් මඟහැරීමයි. 1803 සහ 1815 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් දියත් කරන ලද ගවේෂණ දෙක ද බලනේදී ක්‍රියාත්මක නොවීය. 1815 උඩරට රාජධානිය බිඳවැටීමෙන් පසු බලන බලකොටුව සහ මංසන්ධිය සදහටම අත්හැර දමන ලද අතර, බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් බලනට සැතපුමක් පමණ නැගෙනහිරින් අමුණුපුරයේ නව හමුදා මුරපොළක් පිහිටුවීමත් සමඟය.
බ්‍රිතාන්‍යයන් මහනුවර ප්‍රදේශයේ ස්ථාපිත වූ විට, යටත් විජිතවාදීන් කොටුවෙන් පහළින් දිවෙන කොළඹ-මහනුවර දුම්රිය මාර්ගය අසල තේ සහ කෝපි වතු ඇති කළහ. සහ කඩුගන්නාව හරහා වත්මන් කොළඹ-නුවර මාර්ගය ඉදිකිරීමත් සමඟ බලනට එහි ඇති වැදගත්කම මුළුමනින්ම නැති වී ගියේය.
වර්තමාන නටබුන් ඉහළ බලකොටුවක සහ පහළ බලකොටුවක අත්තිවාරම් වලින් සමන්විත වේ. බලන කඳු මුදුනේ පිහිටා ඇති ඉහළ බලකොටුව හතරැස් සැකැස්මකින් සමන්විත වන අතර එය වෘත්තාකාර බලකොටු තුනකින් සහ නැගෙනහිර දෙසට මුහුණලා ඇති පටු පිවිසුමකින් සමන්විත වේ. මෙම කොටස 1980 ගණන්වල මැද භාගයේදී සංරක්ෂණය කරන ලදි.
නටබුන් විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් පෙනී යන්නේ බලකොටුවේ ආරක්ෂාව බටහිරින් ආක්‍රමණය වැලැක්වීමට ප්‍රතිවිරුද්ධව නැගෙනහිර දෙසට යොමු කර ඇති බවයි මෙම බලකොටුව සැලසුම් කර ඇත්තේ මහනුවර ආක්‍රමණයේදී සතුරෙකු නැවැත්වීමට වඩා සතුරෙකු උඩරට පලායාම වැළැක්වීමට බව මින් පෙනේ. මෙය සමස්ත උඩරට උපාය මාර්ගයට අනුකූල වේ.
බලන කොටුව දැන් ශ්‍රී ලංකා පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන ඓතිහාසික ස්ථානයකි.
