පසුගිය පැය 6 තුල යුක්රේන රුසියානු යුද්ධයේ විශේෂ සිදුවීම්.
රුසියානු හමුදාව ඉදිරියට යමින් යුක්රේනයේ බටහිර පෙදෙසින් යුක්රේනයට ආයුධ සැපයුම් ඉලක්ක කළ හැකි බව රුසියාව ප්‍රකාශ කළේය.
“රටවල් ගනනාවකින් සංවිධානය කරන ලද ආයුධ පොම්ප කිරීම භයානක පියවරක් පමණක් නොව, මෙම රථ පෙළ නීත්‍යානුකූල ඉලක්ක බවට පත් කරන පියවරක් බව අපි එක්සත් ජනපදයට අනතුරු ඇඟවීය,” රුසියානු නියෝජ්‍ය විදේශ ඇමති සර්ජි රියාබ්කොව් රාජ්‍ය රූපවාහිනියට පැවසීය.
“මිනිසා අතේ ගෙන යා හැකි ගුවන් ආරක්ෂක පද්ධති, ටැංකි නාශක මිසයිල පද්ධති වැනි අවි කල්පනාකාරීව යුක්රේනයට මාරු කිරීමේ ප්‍රතිවිපාක ගැන” මොස්කව් අනතුරු අඟවා ඇති බව ඔහු පැවසීය.
රුසියාව යුක්රේනය ආක්‍රමණයක් දියත් කිරීමෙන් පසු බොහෝ යුක්රේන ව්‍යාපාර ක්‍රියාත්මක වීම නතර කර ඇති බව ද සෙලෙන්ස්කි පැවසීය.
ඔහුගේ ආර්ථික උපදේශකයා කලින් ඇස්තමේන්තු කළේ රුසියානු ආක්‍රමණය දැනටමත් ඩොලර් බිලියන 100 කට වැඩි හානියක් සිදු කර ඇති බවයි.
රුසියාව විසින් වටලනු ලැබූ දකුණු නගරය වන මර්යුපොල් නගරයෙහි සිරවී සිටින ජනතාව මංමුලා සහගතව සිටින බව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානුෂීය කටයුතු සම්බන්ධීකරණ කාර්යාලය පවසයි. “නගරයේ ඉතිරිව ඇති සුළු මූලික සැපයුම් සම්බන්ධයෙන් සිවිල් වැසියන් අතර කොල්ලකෑම් සහ ප්‍රචණ්ඩ ගැටුම් වාර්තා වී ඇති” බව ද පැවසීය.
රුසියානු ආක්‍රමණික හමුදා දකුණු යුක්රේන වරාය නගරයක් වන කෙර්සන් හි “ව්‍යාජ” ජනමත විචාරණයක් පැවැත්වීමට සැලසුම් කරමින් සිටින බව ප්‍රාදේශීය සභාවේ නියෝජ්‍ය ප්‍රධානියා පැවසීය.
“(ජනරජය) නිර්මාණය කිරීම අපගේ කලාපය ජීවිතයක් හෝ අනාගතයක් නොමැති බලාපොරොත්තු රහිත සිදුරක් බවට පත් කරනු ඇත,” සර්ජි ක්ලාන් සමාජ මාධ්‍යවල සටහනක් තබමින් පැවසීය.
ඒ අතර දේශසීමා හරස් මාර්ගවලදී මිනිස් ජාවාරමට ගොදුරු වීමෙන් කාන්තාවන් ආරක්ෂා කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ කනස්සල්ල ද වර්ධනය වෙමින් පවතී.
පෝලන්තය සහ යුක්රේනය අතර මෙඩිකා දේශසීමා හරස් මාර්ගයේ සරණාගතයින්ට උපකාර කරන ප්‍රංශ විදේශ හමුදාවේ හිටපු සාමාජිකයෙකු වන මෝර්නේ අල් ජසීරාට පැවසුවේ කාන්තාවන් කිහිප දෙනෙකු වෑන් රථයකට නංවා ගැනීමට උත්සාහ කරන පුද්ගලයින් තිදෙනෙකු තම කණ්ඩායම සොයා ගත් බවයි.
“ඔවුන් ලිංගික ජාවාරම් සඳහා බඳවා ගැනීමට උත්සාහ කළ බව මට සියයට සියයක් පැවසිය නොහැක, නමුත් අපි ඔවුන් වෙත ළඟා වූ විට ඔවුන් කලබල වූ අතර ඔවුන් වහාම පිටව ගියහ,” ඔහු පැවසීය.
රුමේනියාවේ ප්‍රාදේශීය බලධාරීන් අල් ජසීරාට පැවසුවේ ඔවුන් කාන්තාවන්ට දුරකථන බැටරි ආරෝපණය කර ඇති බවට වග බලා ගන්නා ලෙසත්, දේශ සීමාව පසු කළ පසු ඔවුන් ගොඩ වන මෝටර් රථයේ ටැගය මතක තබා ගන්නා ලෙසත් උපදෙස් දීමට කටයුතු කරමින් සිටින බවයි.
ලිංගික සූරාකෑම මත වාර්ෂික ගෝලීය ලාභය ඩොලර් බිලියන 32 ක් පමණ වන බව යුරෝපා සංගම් කොමිසමේ වාර්තාවක් පෙන්වා දුන්නේ මානුෂීය අර්බුදය තුළ ඉහළ යන අගයකි. වර්ල්ඩ් විෂන් හි රුමේනියාවේ ආධාර සේවිකාවක් වන ඇන්ඩ්‍රියා බුජෝර් පැවසුවේ “සමහර මිනිසුන්ගේ වේදනාව ප්‍රයෝජනයට ගැනීමේ අවදානම ඉතා ඉහළ ය” ලෙසයි.
රුසියාවේ යුක්රේනය ආක්‍රමණයෙන් පලා ගිය මිනිසුන් තොටුපළකින් පැමිණෙන්නේ රුමේනියාවේ ඉසක්සියා-ඔර්ලිව්කා දේශසීමා හරස් මාර්ගයට ය.
ඒ අතර පුටින් සමඟ විනාඩි 75ක දුරකථන ඇමතුමකදී ජර්මානු චාන්සලර් ඔලාෆ් ෂෝල්ස් සහ ප්‍රංශ ජනාධිපති එමානුවෙල් මැක්‍රොන් වහාම සටන් විරාමයක් ඉල්ලා සිටි බව ජර්මානු රජයේ ප්‍රකාශකයෙක් පැවසීය.
සංවාදයෙන් පසුව, ක්‍රෙම්ලිනය කියා සිටියේ මොස්කව් සහ කියෙව් අතර සාකච්ඡා වල තත්වය පිළිබඳව පුටින් යුරෝපීය නායකයින් දෙදෙනාට දැනුම් දුන් බවත් යුක්රේනයේ මානුෂීය තත්වය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ කනස්සල්ලට ප්‍රතිචාර දැක්වූ බවත්ය.
“යුක්රේන හමුදා විසින් ජාත්‍යන්තර මානුෂීය නීතියේ සම්මතයන් අමු අමුවේ උල්ලංඝණය කිරීමේ බොහෝ කරුණු” උපුටා දක්වමින් ක්‍රෙම්ලිනය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් “සැබෑ තත්ත්වය ගැන” කතා කළේය.
රුසියානු ප්‍රකෝටිපතියෙකු වන Andrey Igorevich Melnichenko සතු සුපිරි යාත්‍රාවක් ඉතාලි පොලිසිය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති බව අගමැති කාර්යාලය පැවසුවේ ව්‍යාපාරිකයා යුරෝපා සංගමයේ සම්බාධක ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කිරීමෙන් දින කිහිපයකට පසුවය.
යුරෝ මිලියන 530 (ඩොලර් මිලියන 578) ක මිලක් ඇති මීටර් 143 (අඩි 470) රුවල් යාත්‍රාව උතුරු ට්‍රයිස්ටේ වරායේ රඳවාගෙන ඇති බව රජය පවසයි.
පසුගිය සතියේ සිට ඉතාලි පොලිසිය යුරෝපා සංගමයේ සම්බාධක ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර ඇති ඉහළ පෙළේ රුසියානුවන්ගෙන් යුරෝ මිලියන 700 (ඩොලර් මිලියන 763.63) කට වඩා වටිනා විලා සහ යාත්‍රා අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති බව ආර්ථික අමාත්‍ය ඩැනියෙල් ෆ්‍රැන්කෝ පැවසීය.
ඒ අතර මැදපෙරදිග ස්වේච්ඡා සේවකයන් දහස් ගණනකට ඉක්මනින් කැරලිකරුවන්ට එකතු වී යුක්රේන හමුදාවට එරෙහිව “උරෙන් උරෙන්” සටන් කළ හැකි බව ඩොනෙට්ස්ක් කලාපයේ රුසියාවේ පිටුබලය ලබන බෙදුම්වාදී ආන්ඩුවේ ප්‍රධානියා වන ඩෙනිස් පුෂිලින් ප්‍රකාශය රූපවාහිනිය විකාශනය කරමින් පැවසීය.
යුක්රේනයේ රුසියානු හමුදා ක්‍රියාමාර්ගයට සම්බන්ධ වීමට කැමැත්තෙන් සිටින මැදපෙරදිග සිට 16,000 කට අධික පුද්ගලයින්ගෙන් රුසියානු බලධාරීන්ට ඉල්ලීම් ලැබී ඇති බව රුසියානු ආරක්ෂක අමාත්‍ය සර්ජි ෂොයිගු ප්‍රකාශ කිරීමෙන් පසුව ඔහුගේ අදහස් පළ විය.
ඒ අතර ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයට (ISS) තර්ජනයක් විය හැකි බව පවසමින් රුසියාවේ අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය NASA සහ අනෙකුත් ජාත්‍යන්තර හවුල්කරුවන්ට සම්බාධක අවසන් කරන ලෙස ඉල්ලා ලිපියක් ද යවා ඇත.
Roscosmos හි ප්‍රධානී Dmitry Rogozin ට්විටර් පණිවුඩයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය ක්‍රියාත්මක වන ලෙස එක්සත් ජනපදයේ, කැනඩාවේ සහ යුරෝපයේ අභ්‍යවකාශ ඒජන්සි වෙත ලිපිය ආයාචනා කළ බවයි.
වටලනු ලැබූ මරියුපෝල් නගරයේ නැගෙනහිර මායිම රුසියානු හමුදා විසින් අත්පත් කර ගත් බව යුක්රේන හමුදාව පවසයි.
ෆේස්බුක් යාවත්කාලීන කිරීමක දී හමුදාව පවසන්නේ නැගෙනහිරින් මරියුපෝල් සහ සෙවෙරොඩොනෙට්ස්ක් අල්ලා ගැනීම රුසියානු හමුදා සඳහා ප්‍රමුඛතාවයක් වූ බවයි. මරියුපෝල් සතියකට වැඩි කාලයක් වටලෑමට ලක්ව ඇත, විදුලිය, ගෑස් හෝ ජලය නොමැතිව. මානුෂීය රථ පෙළට ෂෙල් ප්‍රහාර එල්ල වීමත් සමඟ 430,000 ක නගරයෙන් මිනිසුන් ඉවත් කිරීමට නැවත නැවතත් ගත් උත්සාහයන් බිඳ වැටී ඇත.
Kyiv නගරාධිපති Vitaly Klitschko යුක්රේනයේ තේරී පත් වූ නිලධාරීන් ඉලක්ක කිරීම සම්බන්ධයෙන් රුසියාව “ත්‍රස්තවාදය” පිලිබඳව චෝදනා කර ඇති අතර මොස්කව්හි හමුදා “අපේ භූමියේ සෑම බිම් අඟලකින්ම පන්නා දමනු ලබන” බව අවධාරනය කළේය.
Melitopol නගරයේ නගරාධිපති Ivan Fedorov, චතුරස්‍රයක් හරහා සන්නද්ධ මිනිසුන් රැගෙන යන අයුරු දැක්වෙන වීඩියෝවක් යුක්රේන ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියෙකු විසින් බෙදා ගැනීමෙන් පසුව මෙම අදහස් පළ විය.
“මෙලිටොපොල්ගේ ජීවන ආධාරය අඩාල කිරීමට සහ ප්‍රදේශවාසීන් අධෛර්යමත් කිරීමට සහ යටත් කර ගැනීමට පදිංචිකරුවන් එහි තේරී පත් වූ නායකයා නොමැතිව නගරයෙන් පිටව ගියේය,” ක්ලිට්ස්කෝ පැවසීය. “මෙය ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවක්.”
නගරාධිපති අයිවන් ෆෙඩෝරොව්, යුක්රේනයේ මෙලිටොපෝල්හිදී රුසියානු හමුදා විසින් රැගෙන ගිය බවට වාර්තා වූ පසු, මෙලිටොපෝල් ප්‍රාදේශීය පරිපාලන ගොඩනැගිල්ලෙන් පිටත, නගරාධිපති අයිවන් ෆෙඩෝරොව් පැහැර ගැනීමට විරෝධය පළ කළේය.
ඒ අතර යුක්රේන නිලධාරියෙකු පවසන්නේ තවත් රුසියානු ජෙනරාල්වරයෙකු සටනකින් මිය ගිය බවයි.
අභ්‍යන්තර කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ උපදේශකයෙකු වන ඇන්ටන් ජෙරෂ්චෙන්කෝ පවසන්නේ රුසියානු මේජර් ජෙනරාල් ඇන්ඩ්‍රි කොලෙස්නිකොව් මැරූපෝල් සම්බන්ධයෙන් සටන් කිරීමේදී ක්‍රියා කිරීමේදී මිය ගිය බවයි. යුක්රේන නිලධාරීන්ට අනුව යුද්ධයේදී මියගිය තුන්වන රුසියානු ජෙනරාල්වරයා ඔහු වනු ඇත.
කොලෙස්නිකොව්ගේ මරණය රුසියානු හමුදාව විසින් තහවුරු කර නැත.
යුක්රේනයේ “ජාතිකවාදී සන්නද්ධ සංයුතීන්” රට තුළට ඇතුළු වීම වැළැක්වීම සඳහා සටන් ඒකක පහක් තම දකුණු දේශ සීමාවට යොදවන බව බෙලරුස් පවසා තිබේ.
“යුක්රේන භූමියේ විශේෂ මෙහෙයුමේ දී බෙලාරුසියානු සොල්දාදුවන්ගේ සහභාගීත්වයට තබා, හමුදා චලනයන් කිසිදු සූදානමකට සම්බන්ධ නොවේ” යැයි නියෝජ්‍ය ආරක්ෂක ඇමති වික්ටර් ගුලෙවිච් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.
රුසියාව සමඟ එක්ව යුද්ධයට අවතීර්ණ වීමට සැලසුම් කර ඇති බවට යුක්රේනය තම අසල්වැසියාට චෝදනා කරයි. බෙලාරුසියානු ජනාධිපති ඇලෙක්සැන්ඩර් ලුකෂෙන්කෝ මෙය තරයේ ප්‍රතික්ෂේප කරයි.
ප්‍රහාරක ජෙට් යානා සහ මිසයිල මගින් යුක්රේනයේ ඉලක්ක වෙත ප්‍රහාර එල්ල කිරීමට රුසියානු හමුදා බෙලාරුස් කඳවුරක් ලෙස භාවිතා කර ඇත.
දශක කිහිපයකින් මොස්කව්හි විශාලතම පාඩුව ලෙස Zelenskyy විස්තර කළ දේ විඳීමෙන් පසු රුසියාව යුක්රේනයට නව හමුදා යවයි.
සිකුරාදා රුසියානු හමුදා විසින් පැහැරගෙන ගිය බව යුක්රේනය පවසන Melitopol නගරයේ නගරාධිපතිවරයා නිදහස් කරන ලෙස රුසියාවට බලපෑම් කිරීම ගැන තමා ජර්මානු චාන්සලර් Olaf Scholz සහ ප්‍රංශ ජනාධිපති Emmanuel Macron සමඟ කතා කළ බව Zelenskyy පැවසීය.
රූපවාහිනී දේශනයකදී, Zelenskyy රුසියාවෙන් ඉල්ලා සිටියේ, වටලනු ලැබූ වරාය නගරයක් වන Mariupol වෙතින් ඉවත් කිරීම් ඉදිරියට ගෙන යාමට ඉඩ දීම සඳහා එකඟ වූ සටන් විරාමයක් තහවුරු කරන ලෙසයි.
යුක්රේනයේ උතුරු නගරය වන Chernihiv තවමත් දැඩි රුසියානු ෂෙල් ප්‍රහාරවලට මුහුණ දෙන බව කලාපයේ ආණ්ඩුකාර Viacheslav Chaus පැවසීය.
වීඩියෝ දේශනයකදී චාවුස් පැවසුවේ රුසියානු හමුදා “කිසිදු හමුදාවක් නොමැති සහ කිසි විටෙක හමුදාවක් නොතිබූ” සිවිල් යටිතල පහසුකම් ඉලක්ක කරන බවයි.
“සාමකාමී ජනගහනය මිය යමින් පවතින අතර තුවාල ලැබූ බොහෝ දෙනෙක් සිටිති,” ඔහු පැවසීය.
ප්‍රාදේශීය රූපවාහිනී නාලිකාවක දර්ශන මගින් නගරයේ ගොඩනැගිලි කිහිපයකට සහ ක්‍රීඩාංගනයකට මහා පරිමාණයෙන් විනාශ වී ඇති බව පෙන්නුම් කළේය.
නවතම ඉවත් කිරීමේ උත්සාහයන් අතරතුර රුසියානු ප්‍රහාර දිගටම පවතින බව යුක්රේන බලධාරීහු පවසති
වොෂින්ටනය නම් එක්සත් ජනපදය සමඟ අවි පාලන සාකච්ඡා නැවත ආරම්භ කිරීමට රුසියාව සූදානම් බව රුසියානු නියෝජ්‍ය විදේශ අමාත්‍ය සර්ජි රියාබ්කොව් පැවසීය.
Ryabkov RIA ප්‍රවෘත්ති ඒජන්සියට පැවසුවේ මොස්කව් සහ වොෂින්ටනය නිරන්තර සබඳතාවයේ පවතින නමුත් යුක්රේනය සම්බන්ධයෙන් සංවාදයක් ඉදිරියට ගෙන යාමට වොෂින්ටනය සූදානම් බවට කිසිදු සලකුනක් ක්‍රෙම්ලිනය නොදකින බවයි.
කෙසේ වෙතත්, පසුගිය මාසයේ රුසියානු හමුදා යුක්රේනයට ඇතුළු වීමට පෙර රුසියාව එක්සත් ජනපදයට සහ නේටෝවට යවා ඇති ආරක්ෂක සහතික පිළිබඳ යෝජනා තවදුරටත් වලංගු නොවන බව Ryabkov පැවසීය තත්වය දැන් සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වී ඇත.
රුසියානු ඉල්ලීම්වලට යටත් වීමට ඊශ්‍රායලය යුක්රේනය තල්ලු නොකරන බව යුක්රේන උපදේශක පවසයි
සාකච්ඡා අතරතුර රුසියාවේ ඉල්ලීම්වලට අවනත වීමට ඊශ්‍රායලය යුක්රේනය පොළඹවා ගැනීමට උත්සාහ කළ යෝජනාවලට එරෙහිව ඉහළ පෙළේ යුක්රේන උපදේශකයෙකු පසුබට වී තිබේ.
ඊශ්‍රායලය, “අනෙකුත් කොන්දේසි සහිත අතරමැදි රටවල් මෙන්, රුසියානු සමූහාණ්ඩුවේ කිසිදු ඉල්ලීමකට එකඟ වීමට යුක්රේනයට ඉදිරිපත් නොවේ,” යුක්රේන ජනාධිපති උපදේශක මයිහයිලෝ පොඩොල්යාක් ට්විටර් හි ප්‍රකාශ කළේය. “හමුදා සහ දේශපාලන හේතූන් මත මෙය කළ නොහැකි ය. ඊට පටහැනිව, සිදුවීම් වඩාත් ප්‍රමාණවත් ලෙස තක්සේරු කරන ලෙස ඊශ්‍රායලය රුසියාවෙන් ඉල්ලා සිටී.
යුක්රේනයේ යුද්ධය අවසන් කිරීමට ඊශ්‍රායලය රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ප්‍රයත්නවල නියැලී සිටී. නාඳුනන යුක්රේන නිලධාරියෙකු උපුටා දක්වමින් ඊශ්‍රායලයේ Walla news සහ Jerusalem Post හි වාර්තාවක් යෝජනා කර තිබුණේ, රුසියාවට යටත් වන ලෙස අගමැති නෆ්තාලි බෙනට් යුක්රේනයෙන් ඉල්ලා ඇති බවයි.
ගිනිකොනදිග යුක්රේනයේ වරාය නගරයක් වන Mariupol හි සිවිල් වැසියන් 80 දෙනෙකු නවාතැන් ගෙන සිටි මුස්ලිම් පල්ලියකට රුසියානු ෂෙල් වෙඩි ප්‍රහාරයක් එල්ල කර තිබේ.