නිල් කටරොළු ශාකය Fabaceae කුලයට අයත් වේ. එහි උද්භිද විද්යාත්මක නාමය Clitoria ternatea ය.
සංස්කෘත භාෂාවේ මෙය ‘අපරාජිත’ නම් වේ. ඉංග්රීසි භාෂාවේ බොහෝ දෙනෙක් මෙම ශාකය butterfly pea ලෙස හඳුන්වයි.
මෙම ශාක කුලය නම් කර ඇත්තේ ක්ලිටෝරිස් යන ග්රීක වචනයෙන් වන අතර එහි තේරුම “ක්ලිටෝරිස්” යන්නයි. මෙයට හේතුව ක්ලිටෝරියා විශේෂවල මල් ක්ලිටෝරිස් හෙවත් භගමනිය නම් කාන්තා ලිංගික අවයවයට සමාන වීමයි.
ක්ලිටෝරිස් යන වචනය පැමිණෙන්නේ “කුඩා කන්ද” යන අර්ථය ඇති ක්ලෙයිටෝරිස් යන ග්රීක වචනයෙනි. මෙම වචනය මුලින්ම ඉංග්රීසි භාෂාවෙහි භාවිතා කරන ලද්දේ 17 වන සියවසේදීය.
ක්ලෙයිටෝරිස් යන ග්රීක වචනයේ සම්භවය පිළිබඳව විවිධ මත කිහිපයක් තිබේ. එක් න්යායක් නම් එය පැමිණෙන්නේ “වසා දැමීම” යන අරුත ඇති ක්ලෙයින් යන වචනයෙන් බවයි. මෙම න්යාය පදනම් වී ඇත්තේ ක්ලිටෝරිස් කුඩා, සංවේදී ඉන්ද්රියයක් වන අතර එය නොපෙනී සැඟවී ඇත.
තවත් න්යායක් නම්, ක්ලෙයිටෝරිස් යන වචනය පැමිණෙන්නේ “මහිමය” යන අර්ථය ඇති ක්ලියෝස් යන වචනයෙන් බවයි. මෙම න්යාය පදනම් වී ඇත්තේ ක්ලිටෝරිස් යනු ලිංගික සතුට සමඟ සම්බන්ධ වූ ඉතා සංවේදී ඉන්ද්රියයක් බව ය.
ක්ලිටෝරිස් යන වචනයේ නිශ්චිත සම්භවය නොදන්නා නමුත් එම වචනයට දිගු ඉතිහාසයක් ඇති බව පැහැදිලිය. මෙම වචනය සියවස් ගණනාවක් පුරා වෛද්ය ග්රන්ථවල භාවිතා කර ඇති අතර එය දැන් කාන්තා ලිංගික ඉන්ද්රිය සඳහා හොඳින් ස්ථාපිත යෙදුමකි.
ක්ලිටෝරිස් යනු ලිංගික සතුට සඳහා පමණක් කැප වූ කාන්තා ශරීරයේ එකම කොටසයි. එය ඉතා සංවේදී වන අතර, එය සුරාන්තයට උත්තේජනය කළ හැකිය. ක්ලිටෝරිස් ප්රමාණය මෑ ඇටයක ප්රමාණයෙන් යුක්ත වන නමුත් ලිංගික උද්දීපනය වන විට එය වඩා විශාල වෙයි.
ක්ලිටෝරිස් කාන්තා ලිංගික ව්යුහ විද්යාවේ වැදගත් අංගයක් වන අතර එය බොහෝ කාන්තාවන්ට මහත් සතුටක් ගෙන දෙයි. සිංහලෙන් මෙයට භගමනිය කියා ද කියයි.
(උපුටා ගැනීම ද ලීඩර්.)